Przygotowania do nowego sezonu rozpoczęły się na dobre. A.C. Milan zaprezentował nowego szkoleniowca i w miniony poniedziałek wszyscy obecni w Milanello zabrali się do pracy. Historycznie Rossoneri prawie zawsze byli wymieniani w gronie faworytów do wygrania zarówno Serie A, jak i Ligi Mistrzów. W ostatnich latach jednak ta tendencja uległa zmianie i dzisiaj nikt przy zdrowych zmysłach nie postawi Milanu na równi nie tylko z Realem Madryt w Europie, ale i z sąsiadami zza miedzy na krajowym podwórku. I nie zmieni tego nawet mistrzostwo sprzed dwóch lat, czy półfinał Champions League w sezonie 2022/2023. Jedno jest pewne. W okresie mercato przed władzami klubu znów dużo pracy - czasy kiedy Milan był ligowym średniakiem nie mogą już wrócić. Czy w trakcie okienka transferowego znów zapanuje legendarny optymizm?

Mimo chwilowego oddechu, jakim były dla kibiców Rossonerich lata 2022-2023, w kierunku nowego sezonu trudno spoglądać z wielkimi nadziejami. Oczywiście niepoprawni romantycy powiedzą po raz kolejny: „Tak, teraz już na pewno wrócimy na stałe do czołówki”. Na poparcie swojej tezy nie mogliby zaprezentować jednak zbyt wielu argumentów. Konkrety? Na pewno Theo w optymalnej formie, na pewno uśmiechnięty i zadowolony Leão, na pewno w pełni zdrowy Maignan. Z całą pewnością dwa znakomite wzmocnienia z poprzedniego sezonu, czyli Reijnders i Pulisic. I to by było na tyle. Oczywiście wszyscy wierzą w to, że do optymalnej dyspozycji wrócą Tomori, Kalulu czy Bennacer. To nadal jednak niezbyt dużo i to nawet pomijając kwestię niepewności czy wszyscy w komplecie będą w przyszłym sezonie zakładać czerwono-czarną koszulkę.

Rewolucja zamiast ewolucji
Milan ma zbyt wiele przeciętnych punktów w swojej kadrze. Lata zaniedbań, chaosu, zmian właścicielskich, niewytłumaczalnych transferów, roszad trenerskich, oddawania topowych zawodników za darmo po wygaśnięciu kontraktów, całkowite zaniedbanie włoskości drużyny, musiały w końcu odbić się czkawką. Sezon 2021-2022 dał nadzieję, że klub zmierza w dobrym kierunku, mimo że mistrzostwo zdobywał z biegającymi na zmianę na prawym skrzydle Saelemaekersem i Messiasem, a także z eksploatowanym do granic możliwości Hernándezem, który przez cały sezon nie doczekał się solidnego zmiennika. Jednak mimo wszystko wydawało się, że Scudetto to duży krok w dobrą stronę. Późniejsza znakomita kampania w europejskich pucharach dała nadzieję na ciągłość procesu. Niestety nic z tego. Przed poprzednim sezonem klub postanowił dokonać dużych inwestycji pozyskując aż dziesięciu piłkarzy, jednak ruchy na rynku transferowym nadal nie rozwiązały wszystkich problemów kadrowych. Bardzo możliwe, że właśnie ze względu na tak dużą ich liczbę.

W nieco ponad rok dyrekcja sportowa dokonała całkowitej rewolucji w środku pola, z mistrzowskiej kadry zostawiając jedynie Ismaëla Bennacera, który i tak stracił cały okres przygotowawczy ze względu na poważną kontuzję. W drużynie, na przestrzeni całego sezonu, znajdowało się dziesięciu środkowych obrońców, a i tak w pewnym momencie na stoperze musiał zagrać Theo. Davide Calabria, kapitan i jedyny regularnie grający wychowanek, popadał w coraz większą przeciętność, a eksploatowany do granic możliwości Olivier Giroud teoretycznie doczekał się solidnego zmiennika, ale nie dosyć, że transferu dokonano ostatniego dnia okienka, gdy liga już trwała, to dodatkowo Luka Jović sprawdzał się jedynie wchodząc z ławki. Gdy dostawał szansę od pierwszej minuty, najczęściej był całkowicie bezbarwny. Dwa nowe nabytki – Okafor i Chukwueze praktycznie cały sezon również spędzili jako rezerwowi, dający liczby Leão i Pulisic byli nie do wygryzienia, choć ten pierwszy niekiedy miewał długie okresy chimerycznej gry.

Finalnie ostatnie tygodnie sezonu 2023-2024 praktycznie nikogo nie interesowały, a Rossoneri tracąc aż 19 punktów do Interu zdobyli wicemistrzostwo, które nikogo nie ucieszyło. Koniec końców zamiast stopniowego, punktowego wzmacniania drużyny, dwóch-trzech mocnych transferów (jak to próbowano, z marnym skutkiem, zrobić przed sezonem 2022-2023) i skracania dystansu do coraz bardziej odstającego od reszty stawki sąsiada zza miedzy, otrzymaliśmy przed ubiegłym sezonem istną mozaikę, kilkanaście transferów, rewolucję kadrową i dość duże rozczarowanie. Działania władz klubowych na rynku transferowym nie pozwalają pozbyć się jednak wrażenia, że w ostatnich latach Stefano Pioli zrobił wynik ponad stan. Że nadal bardziej miarodajnym odzwierciedleniem siły obecnego Milanu jest walka o top 4 i awans do Ligi Mistrzów (a potem ewentualnie o wyjście z grupy) niż bicie się do maja każdego roku o mistrzostwo i triumf w Europie. Ubiegłoroczne nabytki miały zwiększyć głębię składu, wzmocnić rywalizację, jednak na przestrzeni całego sezonu, traktowane jako całość, nie przyniosły oczekiwanego efektu.

Po co oni przyszli?
Od momentu, gdy Stefano Pioli swoją pracą przywrócił Milan do krajowej czołówki władze klubu miały kilka okienek transferowych, aby stopniowo rozwijać ten projekt i systematycznie wzmacniać siłę kadry Rossonerich. Niestety wiele ruchów nie da się logicznie wytłumaczyć i ciężko oprzeć się wrażeniu, że dużo lepszym rozwiązaniem byłby w niektórych przypadkach brak transferu, niż podpisanie kontraktu z danym zawodnikiem i finalnie przepalenie w piecu kolejnych milionów euro. Dobrym przykładem jest sezon mistrzowski, przed którym do klubu przybyli nie tylko Maignan, Tomori, Giroud i Florenzi, ale także Bakayoko, Pellegri czy Ballo-Touré. Czy któryś z tych trzech transferów miał jakikolwiek sens? Uznajmy to za pytanie retoryczne. Celowo pomijam tutaj Juniora Messiasa, bo z jednej strony nie był to transfer na miarę Wielkiego Milanu, ale z drugiej, sympatyczny Brazylijczyk zawsze grał niezwykle ambitnie i starał się na tyle, na ile pozwalały mu jego umiejętności. Czy był rozczarowaniem? Nie. Czy kiedykolwiek powinien trafić na San Siro? Również odpowiedź negatywna. Warto zauważyć, że trzech z nich (Bakayoko, Pellegri i Messias) trafili do klubu w ostatnim tygodniu okienka transferowego, co w kolejnych latach pokazało niepokojącą tendencję.

Rok później sytuacja wyglądała jeszcze ciekawiej. Klub zainwestował w Charlesa De Ketelaere i na papierze ten transfer nie miał wad. Młody, zdolny, robiący furorę na rodzimym podwórku chłopak, miał stać się brakującym elementem układanki i punktowym wzmocnieniem drużyny na pozycji, która tego oczekiwała najbardziej. To, że Belg się nie sprawdził i finalnie nie ma już go w klubie, to zupełnie inna kwestia. W dniu transferu praktycznie wszyscy byli zadowoleni, piłka jednak musi zakładać różne scenariusze. Przy tym transferze rzuciło się w oczy jednak coś zupełnie innego. Milan negocjował z Brugią długie tygodnie starając się urwać jak najwięcej z oczekiwanej kwoty. Koniec końców młody pomocnik trafił na San Siro, jednak trudno było oprzeć się wrażeniu, że cała energia przeznaczona na mercato skierowana była tylko w tym jednym kierunku, a całą resztę zaniedbano. Efekt? Oprócz rozgrywającego Clubu Brugge dostaliśmy też Divocka Origiego, Astera Vranckxa, Sergino Desta i w zimowym okienku Devisa Vasqueza. To zdanie chyba nie wymaga jakiegokolwiek komentarza. Warto również zauważyć, że zarówno Belg, jak i Amerykanin przybyli w ostatnim dniu okienka. Jedynym, który mógł być i stał się sensownym wzmocnieniem był Malick Thiaw, pozyskany z niemieckiego Schalke.

Miniony sezon to sytuacja z jednej strony zupełnie inna, a z drugiej całkiem podobna. Klub przygotował kibiców na spora rewolucję, zwłaszcza w drugiej linii i szybko wykonał wiele ciekawych i obiecujących ruchów przychodzących. Całkowicie jednak zaniedbał przy tym wzmocnienie środka ataku i do ostatnich godzin okienka istniało ryzyko, że Giroud, przynajmniej do zimy, zostanie zupełnie sam. Ostatecznie udało się rzutem na taśmę podpisać kontrakt z Luką Joviciem, co ze wszech miar zdawało się być rozsądnym ruchem. Oczywiście jeżeli nie weźmiemy pod uwagę faktu, że zmiennik dla leciwego, choć nadal wspaniałego Francuza, powinien trenować z klubem od początku przygotowań. Charakterystyczne, że znów ktoś z osób odpowiedzialnych za politykę transferową klubu nie wytrzymał napięcia i pod koniec okienka zdecydował się na standardowy, niewytłumaczalny ruch, podpisując kontrakt z Marco Pellegrino. W jakim celu? To pozostanie nierozwiązywalną tajemnicą.

Transfery? Tylko do połowy sierpnia!
Milan trafiał na rynku transferowym, ale również przepalał pieniądze na zawodników, co do których wątpliwości były już w trakcie podpisania umowy. A nawet pewność, że to nie może się udać. Czy osiem błędnych transferów w trzy lata to dużo? Nie, jeśli mówimy o transferach, które po prostu nie wypaliły. Jeśli jednak mówimy o ośmiu zawodnikach, z których żaden nie miał prawa wypalić, bo gołym okiem było widać, że ani jeden z nich nigdy nie powinien trafić do Mediolanu, to skala problemu jest bardzo duża. Ośmiu kompletnie niepotrzebnych piłkarzy można było z cała pewnością zamienić na jednego-dwóch, którzy byliby prawdziwymi wzmocnieniami podstawowej jedenastki i rozwiązaliby palące problemy, a nie generowali kolejne w postaci wysokiej pensji i praktycznie żadnej wartości sprzedażowej.

Skala nielogicznych decyzji w ostatnich dniach letniego mercato sprawia, że może ktoś w klubie powinien podjąć decyzję, że wszystkie zmiany przeprowadzane są do 20 sierpnia. Za czasów Silvio Berlusconiego i Adriano Gallianiego ostatnie godziny przed zamknięciem okienka transferowego latami rozpalały kibiców do czerwoności, często bowiem można było spodziewać się prawdziwego i nieoczekiwanego hitu. W ostatnich latach Rossoneri powinni sami na siebie nakładać zakaz transferowy od drugiej połowy sierpnia. Klub zapewne byłby nieco bogatszy i z całą pewnością nie słabszy niż ten, który oglądaliśmy.

Przed obecnym sezonem Milan znalazł się w zupełnie nowym położeniu. Z jednej strony, po odejściach Piolego, Giroud i Kjæra, przy San Siro znów musi dojść do wielu zmian. Z drugiej, od tygodni słyszy się o kolejnych nazwiskach, które są rozważane przez władze klubu, ale finalnie nadal do niego nie trafiają. Coraz to nowe plotki nie zwiększają nadziei wśród kibiców, a raczej potęgują niepokój, gołym okiem bowiem widać, że coraz częściej Milan nie jest już pierwszym, ani nawet drugim wyborem dla poszczególnych piłkarzy. Dodatkowo klub stara się negocjować jak najkorzystniejsze warunki transferu, co oczywiście ciężko uznać za błędną politykę. Jednak dzisiejszy futbol jest nieustanną demonstracją siły nie tylko na boisku. Również w gabinetach czasem trzeba podjąć szybką decyzję by wyprzedzić konkurencję, czasem kosztem kilku milionów euro. Tych samych milionów, które z taką łatwością są w ostatnich latach wyrzucane w późnosierpniowe błoto.

Zatem, odpowiadając na tytułowe pytanie wydaje się, że wyjścia z tej sytuacji są dwa. Włodarze szybko i trafnie zdiagnozują palące problemy mercato ostatnich lat, dokonają kilku inwestycji, które zrobią wrażenie na konkurencji i dadzą jasny sygnał, że klub chce należeć do europejskiej czołówki. Wtedy w Mediolanie faktycznie znów zapanuje optymizm. Drugim wyjściem jest ponowne uzupełnianie kadry byle kim pod koniec sierpnia. Wtedy z kolei po raz kolejny pozostanie nam liczenie na słabość innych na krajowym podwórku, oglądanie pleców sąsiada zza miedzy i niepewność czy przed następnym sezonem w końcu przestaniemy popełniać te same błędy.

AUTOR FELIETONU: Łukasz Majchrowski